Vodič kroz Ptuj, Slovenija - šta vidjeti?

Iscrpivši većinu ideja za vikend putovanja u svojoj okolini, počeo sam se dovijati kako da pronađem odgovarajuću destinaciju i iskoristim posljednje tople dane ove godine. Odluka je pala na Sloveniju, budući da je od moje posljednje posjete ovoj državi protekao dugi niz godina. Uvijek sam govorio da mi je Slovenija možda i najljepša jugoslovenska republika, te definitivno najuređenija. Posebno me je fasciniralo to što se na njenoj skromnoj teritoriji nalazi toliko turistički zanimljivih lokaliteta, koji variraju od ušuškanih gradića, preko fascinantnih rijeka i jezera, pa sve do nevjerovatnih pećina i ugodnog primorja. Iako je priroda Slovenije njen glavni adut, ovoga puta sam se odlučio za nešto drugačiji koncept putovanja, te sam za odredište izabrao Ptuj, grad na istoku zemlje, nedaleko od granice sa Hrvatskom. Ptuj, koji nosi titulu najstarijeg slovenačkog grada, je skromnih dimenzija i najznačajnije znamenitosti je moguće obići za pola dana, te je posjetu najbolje kombinovati sa obližnjim Mariborom.

 

To svakako ne znači da grad nema šta da ponudi, čak naprotiv, ukoliko volite opušten odmor ili imate širok spektar interesovanja, u Ptuju ćete moći da provedete i cijeli vikend, a da vam nijednog trenutka ne bude dosadno. U nastavku teksta ću vam predstaviti najznačajnije znamenitosti Ptuja.

 

1. Ptujski dvorac

 

Uvijek se volim našaliti i reći da čim čujem da se u nekom gradu nalazi zamak, odmah ga dodajem na spisak za posjetu. I moram priznati da je u slučaju Ptuja, taj podatak odigrao značajnu ulogu, jer dovoljno je da pogledate bilo koju fotografiju grada i da vam bude jasan njegov doprinos ljepoti panorame. Već sam spomenuo da je Ptuj najstariji slovenački grad, a arheološki nalazi pokazuju da je brežuljak na kome se nalazi dvorac bio naseljen još u 5. vijeku p.n.e. Na ovom mjestu se još u 11. vijeku nalazila utvrda, kada su dvorac i grad bili u posjedu Salzburške nadbiskupije. Godine 1132. nadbiskupi su dvorac dali u ruke ptujskim lordovima, koji su dvorcem i gradom upravljali više od tri stotine godina s nekoliko kraćih prekida. Od druge polovine 17. pa sve do početka 19. vijeka, dvorac je bio u vlasništvu škotske porodice Leslie, koja ga je pretvorila u barokno zdanje.

 

Za vrijeme Jugoslavije, dvorac je nacionalizovan, te skupa sa pripadajućim inventarom postaje dom ptujskog muzeja. Danas se u njemu nalazi zbirka pokrajinskog muzeja Ptuj-Ormož sa luksuznim dvorskim sobama, dobro opremljenom oružarnicom, galerijom gotičke i barokne umjetnosti, zbirkama relikvijara i slika na staklu, izložbom Ptujski dvorac kroz vijekove, tradicionalnim karnevalskim maskama ptujske regije i najvećom zbirkom istorijskih muzičkih instrumenata u Sloveniji. O radnom vremenu i cijenama ulaznica se možete informisati na njihovoj web stranici, a ono u čemu možete uživati potpuno besplatno jeste pogled na stari grad sa prve etaže dvorskog kompleksa.

 

2. Slovenski trg

 

Slovenski trg je mjesto gdje se sijeku Slomškova i Prešernova ulica, te se na neki način može reći da je ovo srce starog grada. Na Slovenskom trgu se smjestio Orfejev spomenik iz 2. vijeka, koji važi za najstariji slovenački spomenik koji i dalje stoji na izvornoj lokaciji. Ovaj rimski stub visine 5 metara u svom centralnom dijelu prikazuje scene iz mita o Orfeju koji svira liru u tuzi za izgubljenom Euridikom. Drugi reljefi prikazuju egipatsko-grčkog boga Serapisa, koji simbolizira nadu u ponovno rođenje. Ispod ovoga je reljef u timpanonu koji prikazuje boginju mjeseca Selenu koja se svake noći saginje nad svojim mrtvim ljubavnikom Endimionom.

 

Orfejev spomenik je dio najvećeg lapidarijuma na otvorenom u Sloveniji, pa ćete pored njega ovdje vidjeti izložene i druge kamene ploče iz antičkog doba. Na trgu se nalaze i Crkva Sv. Đorđa, kao i toranj sa satom, još jedan od simbola grada, a odmah pored njega i zgrada narodnog pozorišta. Od okolnih građevina izdvaja se upečatljiva roze fasada hotela Mitra. Obratite pažnju i na male prolaze u stambenim zgradama kroz koje vode uske kaldrmisane ulice prepune skrivenih detalja i kreativno uređenih kafića.

 

3. Jadranska ulica i Muzikafe

 

Upravo jedna od tih skrivenih ulica je Jadranska ulica, koja završava na Vrazovom trgu. U ovoj uličici se nalazi Muzikafe, tematski kafić koji ćete prepoznati odmah po ulazu, ukrašenom mnoštvom nevjerovatnih detalja i pravo je mjesto za relaksaciju u Ptuju. Dodatni šarm i ambijentalni ugođaj daju i šarene, premda nerijetko oljuštene fasade okolnih kuća.

 

4. Gradska vijećnica

 

Stari dio Ptuja krase brojni manji trgovi, a na jednom od njih se našla i gradska vijećnica, koja spada u red najreprezentativnijih građevina u gradu. Projektovao ju je bečki arhitekta Maks Ferstl početkom 20. vijeka. Svake godine se ovdje vjenča preko stotinu parova, a lokalci rado provode mnoga subotnja jutra ispijajući kafu u bašti kafića prekoputa gradske vijećnice, posmatrajući mladenke i svatove. 

Mestni trg na kome se nalazi vijećnica je ujedno i lokacija Florijanovog spomenika. Ptuj je u 17. vijeku pretrpio nekoliko požara i skoro je izgorio, što se negativno odrazilo na trgovinu i napredak grada. U stalnom strahu od požara ljudi su se molili svetom Florijanu i podigli spomenik ovom svecu zaštitniku na Mestnom trgu 1745. godine.

 

5. Dominikanski i Minoritski samostan

 

Dominikanski samostan je 1230. godine osnovala udovica Fridriha III Ptujskog. Dominikanci su boravili u Ptuju sve do raspuštanja samostana 1785. godine, kada je kompleks pretvoren u kasarnu. Početkom 20. vijeka najbolje prostorije su pretvorene u muzej, dok se danas samostan koristi kao mjesto kulturnih dešavanja. Samostanski kompleks je izgrađen u gotičkom i baroknom stilu, sa bogato ukrašenom roze fasadom, a iz njegovog parka se pruža prekrasan pogled na rijeku Dravu.

 

Minoritski samostan, sa stubom kuge iz 17. vijeka, osnovan je u 13. vijeku. S obzirom da su se Franjevci minoriti posvetili podučavanju, red nije ukinut ediktom habsburškog cara Josipa II u 18. vijeku, te je ovdje nastavio funkcionisati više od sedam vijekova. Samostanska biblioteka broji preko 5000 knjiga, od kojih neke datiraju još iz 16. vijeka. Iako je glavni ulaz u dvorište često otvoren, pristup ostatku samostana je moguć u vidu organizovane posjete.

 

6. Mitrej I i III

 

U Rimskom carstvu, Ptuj je bio značajan grad i bazni logor. Vojnici sa istoka donijeli su mitraizam, perzijsku religiju sa misterioznim obredima kojima su prisustvovali samo muškarci. U Ptuju je otkriveno pet veličanstvenih svetilišta boga Mitre, a temelje, oltare, reljefe i kultne slike možete vidjeti u ostacima Mitreja I i Mitreja III, dva starorimska svetišta iz 2. i 3. vijeka.

 

7. Rijeka Drava i Ptujsko jezero

 

Pored bogatog kulturno-istorijskog nasljeđa, Ptuj obiluje i prirodnim ljepotama. Rijeka Drava koja protiče kroz grad daje panorami nevjerovatnu ljepotu, naročito tokom lijepog vremena kada njome plove labudovi, a crveni se krovovi gradskih kuća oslikavaju na površini vode. Sa pješačkog mosta na rijeci se pruža najbolji pogled na Ptujski dvorac, pa je to ujedno i jedna od najboljih tačaka za fotografisanje. Malo dalje od centra, rijeka se širi i oblikuje Ptujsko jezero, ujedno i najveće u Sloveniji. Jezero je istovremeno i zaštićeni prirodni rezervat gdje se gnijezdi oko 230 vrsta ptica, uključujući neke rijetke poput kormorana i crnoglavih galebova.

 

Ptujsko jezero nije jedini lokalitet za ljubitelje prirode. Arheološko nalazište na brdu Panorama pored Ptujskog dvorca, je takođe idealna lokacija za šetnju. Oni ambiciozniji mogu pratiti pješačku stazu sve do lokaliteta Mestni vrh, gdje se nalaze predivni vinogradi i voćnjaci. Usput možete uživati u popularnim lokalnim vinima i slovenačkoj kuhinji. Ukoliko se, pak, ne želite udaljavati previše od grada, posjetite lokaciju Gozdna plaža na obali rijeke Drave, odakle možete uživati u pogledu na stari grad.

 

Festivali i kulturni događaji

 

Ptuj se ima čime pohvaliti i kada su u pitanju kulturni događaji u gradu. Neki od najznačajnih su:

- Kurentovanje je najpopularniji i najznačajniji slovenački karneval u čast proljeća (održava se u februaru, 57 dana prije Uskrsa i traje 11 dana). Ukoliko dolazite u Ptuj van sezone karnevala, posjetite Kurentovu kuću (Kurentova hiša), kako biste se bolje upoznali sa istorijatom ovog grandioznog i neobičnog događaja.

- Rimske igre kojima se oživljava duh starog Rima (održavaju se u avgustu).

- ArtStays, festival savremene umjetnosti (održava se u julu, ali izložbe traju do septembra).

- Arsana festival na kome nastupa niz klasičnih, jazz, svjetskih, vokalnih i instrumentalnih muzičara (održava se u julu).

- Tadicionalni sajmovi (održavaju se u aprilu, avgustu i novembru).

- Ptujska ljetna noć je događaj kojim se obilježava praznik grada. Svaki trg postaje koncertno mjesto, ulice se pretvaraju u šetališta uz muziku, zrak se puni slatkim mirisima hrane, a sam grad pleše u ritmu (održava se 4. i 5. avgusta).

- Dani poezije i vina je najveći međunarodni festival poezije koji okuplja najveće pjesnike i druge umjetnike iz cijelog svijeta, kao i najbolja slovenska vina (održava se u avgustu).

- Ptujska bajka (Ptujska pravljica) je festival posvećen bajkama, tokom kojeg je grad naročito lijepo ukrašen (održava se u decembru).